Czynnik temperatury przy hamowaniu - na co to wpływa?

Nie będzie chyba zaskoczeniem dla nas, zwykłych kierowców to że układ hamulcowy podczas swojej pracy zamienia energię kinetyczną – ruch samochodu w ciepło. Upraszczając, na skutek tarcia klocków o tarcze hamulcowe wydziela się pewna porcja ciepła trafiająca w teorii do atmosfery. Tak więc temperatura jest nieodzownym elementem procesu hamowania w każdym pojeździe. Jeśli nie jest nam wszystko jedno z jaką efektywnością będzie hamował nasz samochód – warto wiedzieć więcej o powstawaniu wspomnianej temperatury oraz wszelkich efektach dodatkowych. Rzeczową wiedzę na ten temat - wpływu pojawiającej się wysokiej temperatury na proces hamowania w przystępnej formie przekażą nam fachowcy Centrum Brakestock.pl.

Okres temperaturowy.

Bardzo często, sprzedawcy – jak i producenci - nastawieni wyłącznie na zysk, reklamując przykładowe okładziny hamulcowe posługują się hasłem „wytrzymują do X stopni Celsjusza”. O co dokładnie chodzi i w jaki sposób mamy rozumieć te informacje? Jest to dosyć istotny parametr dla amatorów ostrej ulicznej jazdy, jak i miłośników zawodów sportowych dla początkujących. Zazwyczaj większość organicznych klocków hamulcowych, w kwestii temperatury prezentuje się bardzo podobnie. Taka mieszanka wchodząca w skład okładzin ciernych nieźle sprawuje się z obciążeniem w granicach 350-400 stopni C. Zaskakujące że nikt nie docieka jakim zakresem temperaturowym mogą pochwalić się klocki takich producentów jak Ferodo czy TRW. Wyraźny, typowy dla określonej klasy standard tu nie istnieje, w praktyce parametry termiczne poszczególnych kloców mogą się różnić. Dla przykładu, niektórzy producenci budżetowych okładzin hamulcowych zwiększają udział części organicznych smoł w składzie. Takie postępowanie w znacznym stopniu obniża ostatecznie temperaturę graniczną takich produktów do 250-280 stopni C. I jeśli ktoś sądzi, że 250 stopni C. to bardzo odległa wartość jakiej nigdy nie osiągnie w swoim samochodzie w czasie hamowania, to zapewniamy: długotrwałe hamowanie przykładowo na długim zjeździe przy szybkości ok 80 km/h w kilka minut doprowadzi hamulce naszego auto do wspomnianej granicy. Mówiąc jeszcze prościej: wystarczy trzy razy na równej drodze rozpędzić samochód do 60 km/h i mocno zahamować do zatrzymania, aby osiągnąć granicę temperaturową w wysokości 300 stopni C. Jednakże, jeśli preferujemy spokojną, stateczną jazdę, to z oryginalnymi klockami hamulcowymi (czy też ich jakościowymi odpowiednikami) hamowanie nie będzie nam straszne. Oprócz znanych od lat organicznych klocków, rynek obecnie proponuje nam także ceramiczne okładziny cierne oraz wzmocnione organiczne propozycje.

Dosyć często, jeśli na etykiecie nie ma konkretnej informacji, znawcy samochodowej tematyki mieszają ze sobą wymienione rodzaje klocków, nadając im niebywałe właściwości – w tym wytrzymałości temperaturowej. Klocki hamulcowe możemy rozdzielić na trzy grupy:

1) Cywilne okładziny hamulcowe. Do tej grupy zaliczamy oryginalne podzespoły oraz zamienniki o porównywalnej jakości. Są to homologowane części zamienne – czyli przydatne do codziennej jazdy. Ich zakres temperaturowy wynosi 0-350 stopni C. (Ferodo, TRW, ATE i tym podobne).

2) Klocki hamulcowe o wysokiej skuteczności (w tym ceramiczne). Homologowane, lecz przydatne do codziennej jazdy, ze wzmocnionym składem. W tym przypadku zakres temperaturowy wynosi 0-600 stopni C. Są to produkty Power Stop, EBC, Green stuff, Ferodo DS2000, Power Friction i inne przystosowane do użytku na drogach publicznych.

3) Sportowe okładziny cierne. Nie mają homologacji drogowej, co oznacza że są zakazane na drogach publicznych. Do tej grupy zaliczają się produkty EBC Blue stuff, Ferodo DS2500, Hawk. Czasami dyskusje wywołuje dolna granica. Chodzi tutaj o efektywność hamowania przy zerowej temperaturze. Przypomnijmy, klocki z pierwszej i drugiej grupy przed użytkowaniem nie wymagają uprzedniego nagrzania – są efektywne od 0 stopni C. Natomiast sportowe klocki hamulcowe z trzeciej kategorii potrzebują rozgrzania obowiązkowo. Takich produktów nie możemy eksploatować na drogach publicznych.

Współczynnik tarcia – temperatura.

Wpływu temperatury na skuteczność procesu hamowania trudno przecenić. Współczynnik tarcia klocków hamulcowych zazwyczaj jest mocno uzależniony od temperatury samych klocków jak i współpracujących z nimi tarcz. W tym miejscu można przytoczyć przykład wprost z silnika samochodu: aktualna dostępna wartość momentu obrotowego zawsze zależna jest od bieżących obrotów wału korbowego. Również współczynnik tarcia powinien być prezentowany pod podstacją krzywej, która swój początek ma w zerze. Następne szybko rośnie wraz ze wzrostem temperatury elementów roboczych układu hamulcowego, dalej zaczyna się gwałtownie obniżać po osiągnięciu około 300-350 stopni C. Po przekroczeniu wspomnianych 300-350 stopni C. droga hamowania zaczyna się w niekontrolowany sposób wydłużać. Zastanawia cię się pewnie co dzieje się w tej chwili z klockami hamulcowymi?

Organiczne okładziny cierne zaczynają płonąć i wydzielać się pod postacią gazu. Gaz z kolei wytwarza swoistą „poduszkę powietrzną” pomiędzy roboczą powierzchnią klocków i tarcz hamulcowych. W efekcie obniżając ich skuteczność. Zjawisko to na świecie otrzymało nazwę „fade friction”.

Szeroki obszar temperaturowy – jeszcze nie wskaźnik skuteczności. W całym zakresie temperaturowym współczynnik tarcia jest nie stabilny. Nieustannie pojawiają się większe lub mniejsze odchylenia od przeciętnej wartości – co jest całkowicie normalnym zjawiskiem. U niektórych producentów krzywa obrazująca zmiany współczynnika tarcia może przybierać kształt bardzo zaostrzony – szybko rośnie i jeszcze gwałtowniej opada skutkując spadkiem wydajności układu hamulcowego. Przykładowo, klocki hamulcowe Black prezentują same niestabilne zachowania.

Gwarancją skutecznego hamowania jest stabilny współczynnik tarcia – to się nazywa informatywność hamowania.

Kopiowanie materiałów jest możliwe wyłącznie na warunkach umieszczenia linku do źródła Brakestock.PL!

Więcej o różnice miedzy ceramicznymi i organicznymi klockami.